วันจันทร์, สิงหาคม 18, 2557

ตำนานอพยพไทดำ บ้านนาป่าหนาด เชียงคาน

อาจารย์เพชรตะบอง ไพศูนย์ ผู้รณรงค์อนุรักษ์วัฒนธรรมไทดำ เชียงคาน

โดย มารพิณ

ดูคลิปการเดินทาง  www.youtube.com/user/feelthai
มองหา ข้อมูลที่พัก โรงแรม รีสอร์ท

ใครที่มาเที่ยวเชียงคาน ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมเวลานี้ อาจไม่เคยรู้ว่า มีอีกเรื่องราวที่น่าสนใจ ห่างออกไปแค่ไม่กี่กิโลเมตรก่อนถึงตัวอำเภอเชียงคาน

หอเจ้าบ้านไทดำ
ย้อนไปเมื่อร้อยกว่าปีก่อน  แผ่นดินจีนอยู่ในยุคสุดท้ายของราชวงศ์แมนจู  ในสมัยจักรพรรดินี ซูสีไทเฮา คุมอำนาจ  มีกบฏชาวนาลุกฮือขึ้นหลายพื้นที่ แต่รายที่เข้มแข็งที่สุดคือ หงซิ่งฉวน ที่ปักหลังตอนกลางประเทศ ยึดเมืองหนานจิง (นานกิง)  ประกาศตั้ง "ท่ายผิงเทียนกว๋อ"   太平天囯   หรือ "เมืองแมนแดนสวรรค์"  ไม่ขึ้นกับราชสำนักปักกิ่ง  ผู้ชายเลิกไว้เปียแมนจู

การกบฎคราวนั้นยืดเยื้อสิบกว่าปี เป็นสงครามกลางเมืองขนาดใหญ่ผู้คนตายหลายสิบล้านคนทั้งจากการศึกและความอดหยาก  แต่ท้ายสุดถูกปราบลง ทัพเก่าหงซิ่วฉวนแตกกระจายเป็นหลายสาย หนีการปราบเข้ามาทางบริเวณสิบสองจุไท ที่เป็นบริเวณทางภาคเหนือของลาว เวียดนามและต่อจีนตอนใต้ในปัจจุบัน

กำลังที่แตกพ่าย ทั้งไร้วินัย ไร้อุดมการณ์  ตั้งตัวเป็นขุนศึก ออกปล้นเสบียง ปล้นเมือง จนเกิดความวุ่นวายไปทั่ว  ซึ่งทางไทย เรียกว่า "จีนฮ่อ"   จนต้องส่งกำลังไปปราบปรามในที่สุด


บน- คลิปนี้อาจารย์เพชรตะบอง ไพศูนย์ เล่าตำนานการอพยพ ที่หนีภัยจีนฮ่อผ่านลาวและเข้าเมืองเลย


อย่างไรก็ตามผลของสงคราม ทำให้มีไทดำกลุ่มหนึ่ง โยกย้ายหนีภัยสงครามมาจาก บริเวณเมืองแถน (ปันจุบันคือ เดียนเบียนฟู ทางตอนเหนือของประเทศเวียดนาม)   ลัดเลาะผ่านลาวจนมาอยู่ในดินแดนที่เป็นประเทศไทยปัจจุบัน

ที่บ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน ก็เป็นหนึ่งในชุมชนที่ได้รับผลสงครามในครั้งนั้น จนต้องอพยพมา  ที่เหตุการณ์ใหญ่จริงๆ เกิดขึ้นในจีน แต่ส่งผลมาไกลจนถึงแถวนี้


บน-คลิปนี้ถ่ายตอนไปเวียดนาม เจอคนไทดำได้พูดคุยแลกเปลี่ยนภาษากันบนรถเมล์ที่ไปเดียนเบียนฟู จะเห็นว่าภาษายังสื่อสารกันได้

ผมเคยแวะมาที่บ้านนาป่าหนาดเมื่อนานแล้ว จำไม่ได้ว่าปีไหน แต่คงหลังปี 2540  ที่มีเริ่มตั้งบ้านไทดำจำลอง มาไม่นานปีนัก คราวนี้ก็เป็นโอกาสดีที่ได้มาทริปกับทางสมาคมไทยท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย หรือTEATA  

พอมาเจอคราวนี้ต้องยอมรับว่าประทับใจมาก เพราะที่เห็นเมื่อสิบกว่าปีก่อนกับวันนี้ต่างกันเยอะ  ตอนนี้มีทั้งศูนย์วัฒนธรรม และมีอีกจุดคือพิพิธภัณฑ์บ้านวัฒนธรรมไทดำ  ที่ใครไปเที่ยวเชียงคานแล้วสนอกสนใจวัฒนธรรมก็น่าจะแวะไปชมดู 

ลองดูตัวอย่างได้ที่สองคลิปด้านล่างนี้ครับ  


บน-บริเวณศูนย์วัฒนธรรมไทดำ บ้านนาป่าหนาด  เดิมชื่อบ้านโคกโส้งดำ (ซ่งดำ หรือ ทรงดำ)  

บน-พิพิธภัณฑ์บ้านวัฒนธรรมไทดำ 

 สำหรับเส้นทางไปหมู่บ้านไทดำ นาป่าหนาด ตำบลเขาแก้วก็ เลี้ยวขวาก่อนถึงตัวอำเภอเชียงคานไปตามถนนชนบท (ลาดยางหมดแล้ว)  บ้านนาบอน-สงเปลือย  อีกราวสิบกว่ากิโลเมตร





อาจารย์เพชรตะบอง ไพศูนย์ ผู้นำชุมชนไทดำ

ตัวอย่างบ้านแบบดั้งเดิมของชาวไทดำ 


ตัวอักษรไทดำ


ลักษณะการแต่งกายไทดำ แต่เดิมตามประเพณี 


บริเวณศูนย์วัฒนธรรมไทดำ 


วิวเขาแก้ว และท้องทุ่งนา 

บ้านไทดำ


*ใครสนใจทริปท่องเที่ยวธรรมชาติป่าเขา วัฒนธรรม และเส้นทางท้าทาย ติดต่อได้ที่ สมาคมไทยท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย (TEATA )   ครับ
จอง-ค้นหาที่พัก Agoda 

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ cx]

 ใครที่คิดว่าเรื่องราว ข้อมูลการเดินทางที่เขียนที่นี่โอเค น่าสนใจ ฝาก share บอกต่อเพื่อนๆด้วยครับ ผมขออนุญาตไม่ตอบคำถามนะครับ เพราะเดินทางบ่อย คงมาตอบได้ไม่ทันใจ
 © สงวนลิขสิทธิ์ มารพิณ