โดย มารพิณ
www.facebook.com/marnpinbook
บางอย่างเราเห็นจนชิน ดูจนคุ้นเคย แต่ลืมสอบสวนไถ่ถามที่มา พอรู้เรื่องเจอเหตุ ถึงได้ตกใจกันเป็นแถวว่า อ้าว.... เป็นแบบนี้นี่เอง
มีอย่างนึงที่เห็นจนคิดว่าเป็นสัญลักษณ์ความเป็นไทย ว่าไอแบบนี้เนี่ย ต้อง "ไทยแท้" แน่นอน อย่างเช่นชุดราชปะแตน ที่เรามักเห็นคุณครูและกระทรวงศึกษาธิการชอบจับเด็กมาแต่งตัว เวลามีงานประเพณีต่างๆ หรือแม้แต่ขบวนแห่สงกรานต์ ปีใหม่ ก็จะเจอชุดนี้บ่อยมาก
จริงอยู่ว่า "ไทย" แต่เชื่อหรือไม่ครับว่า ชุดแต่งกายแบบนี้มีที่มาที่ไปแค่ราวแค่ไม่นานเลย ซักร้อยปีนี้นี่เอง คือเป็นความเป็นไทยที่เพิ่งถูกสร้าง ถูกบัญญัติขึ้นมาให้เป็นบรรทัดฐานความเป็นไทยในโลกยุคใหม่ที่ต้องติดต่อกับฝรั่งและโลกภายนอกอย่างหลีกไม่พ้น และัแถมยังเป็นคำแขกปนอังกฤษ เสียด้วยสิ
เหตุเริ่มมาจากสมัยรัชกาลที่ 5 ที่ท่านทรงดำริให้มีเสื้อใส่เป็นทางการสำหรับเจ้าหน้าที่สยาม เพราะสมัยก่อนบ้านเราเมืองร้อน แต่ไหนแต่ไรมาไม่นิยมใส่เสื้อ นุ่งแค่ผ้ากันอย่างเดียว ทีนี้ยุคสมัยเปลี่ยนไป พอต้องติดต่อฝรั่งมังค่า และอะไรต่างๆ นาๆ จะโชว์อก โชว์พุง โชวยันต์ มันก็น่าเกลี่ยด หรือโหดไปนิด
นอกจากนี้ สมัยนั้นคนไทยยังทำอะไรไม่เป็น ต้องจ้างฝรั่งเข้ามาทำงานจำนวนมากในทุกกระทรวงทบวงกรม ทีนี้ฝรั่งก็ต้องมีเครื่องแบบใส่ทำงาน ก็เลยต้องหาทางคิดมีเครื่องแบบร่วมขึ้นมาใช้งาน
ลองนึกถึงเสียงที่เพี้่ยนไปดีๆ สิครับ "ราชปะแตน" มาจาก "ราชแปตแตน" ซึ่งมาจาก คำว่า "Raj pattern" เป็นคำแขกอินเดียตระกูล บาลี สันสกฤษ มคธ บวกคำฝรั่งอังกฤษ ดังนี้ครับ
- Raj ก็คือ ราช หรือ ราชะ รากคำของ ราชา ราชัญย์ ที่หมายถึง เจ้าผู้ปกครอง กษัตริย์ เจ้า อย่างใครเคยอ่าน "พลนิกรกิมหงวน" คงเคยเจอ ดร.ดิเรก นักเรียนแพทย์ลอนดอน ที่ชอบบอก ชอบเล่าว่า ที่อินเดียซึ่งเคยไปอยู่ มี "มหาราชา" เป็นร้อยๆ องค์ คำว่า Maharaja หรือ "มหาราชา" (ราชาผู้ที่ มหา = ราชาผู้ยิ่งใหญ่ ) ก็มีที่มาจาก Raj - ราช นี่ล่ะครับ (ดู http://en.wikipedia.org/wiki/Maharaja ประกอบ)
อย่างคำว่า จักรวรรดิ์อังกฤษในอินเดีย (จักรวรรดิ์อินเดียของบริเตน) เขาก็เรียกกันเป็นภาษาอังกฤษว่า British Raj เป็นต้น
ทีนี้ ปะแตน มาจากคำว่าอะไร ...อยากรู้แล้วใช่มั้ย
รวมความแล้ว ราชปะแตนก็คือ Raj pattern ซึ่งก็หมายถึง ชุดแบบหลวง แบบหลวง ชุดของหลวง ชุดของวัง อะไรประมาณนี้ ส่วนรูปแบบและสไตล์ก็อาจเรียกได้ว่าเป็นลักษณะของฝรั่ง หยิบมาผสมปนประยุกต์กับเสื้อจีน แล้วเอาผ้าม่วงไทยมานุ่ง ส่วนท่อนล่างสุด ก็จัดแจงใส่ถุงเท้ารองเท้าแบบฝรั่ง เป็นอันครบเครื่องเสร็จพิธี
รวมลิงก์หนังสือมารพิณ
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
ฝากแนะนำเว็บ feelthai.blogspot.com และในเฟซบุ๊ค http://www.facebook.com/marnpinbook ต่อให้คนรู้จักด้วยนะครับ จะเป็นพระคุณอย่างยิ่ง แต่ผมขออนุญาตไม่ตอบคำถามภาษาอังกฤา หรือแก้ปัญหาการบ้านภาษาอังกฤษนะครับ
© สงวนลิขสิทธิ์ มารพิณ (English for learners - blog)
